Uwaga na ćmę bukszpanową
Uwaga na ćmę bukszpanową
Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) to szkodnik, który w ostatnich latach stał się poważnym zagrożeniem dla ogrodów i terenów zieleni. Choć jest niewielka, potrafi w bardzo krótkim czasie zniszczyć wieloletnie nasadzenia bukszpanu, niejednokrotnie całkowicie je ogołacając. Coraz częściej pojawia się również w parkach i przy ogrodzeniach, gdzie bukszpan stanowi element kompozycji krajobrazowej.
Ćma bukszpanowa pochodzi z Azji Wschodniej. Do Europy trafiła prawdopodobnie wraz z importowanymi roślinami ozdobnymi. W Polsce po raz pierwszy odnotowano ją w 2012 roku, a dziś występuje już niemal w całym kraju. Jej larwy żywią się wyłącznie liśćmi i młodymi pędami bukszpanu, co sprawia, że krzewy szybko tracą liście i zasychają. Silnie porażone rośliny często nie są w stanie się zregenerować.
Osobniki dorosłe to motyle o rozpiętości skrzydeł do 4 cm. Ich ubarwienie jest charakterystyczne – białe skrzydła z ciemną obwódką. Znacznie większe szkody wyrządzają jednak gąsienice. Mają one zielono-żółte ciało z czarnymi paskami i kropkami oraz czarną głowę. Można je zauważyć od wczesnej wiosny aż do jesieni. Na bukszpanie widoczne są wtedy oprzędy z cienkiej nici, odchody oraz resztki zjedzonych liści.
Co zrobić, gdy pojawi się w ogrodzie?
W przypadku wykrycia obecności ćmy bukszpanowej należy działać szybko:
- Regularna obserwacja roślin – kontrola pędów, spodnich części liści i wnętrza krzewów pomaga we wczesnym wykryciu szkodnika.
- Zbieranie ręczne – przy niewielkim nasileniu można usunąć gąsienice ręcznie lub wypłukać je silnym strumieniem wody.
- Zabiegi biologiczne – dobre efekty daje oprysk preparatami zawierającymi Bacillus thuringiensis, bakterie działające toksycznie na larwy.
- Pułapki feromonowe – służą do monitorowania obecności motyli, a także do ograniczania ich liczby w otoczeniu roślin.
- Zabiegi chemiczne – w przypadku dużej liczby gąsienic konieczne może być zastosowanie środka ochrony roślin dopuszczonego do stosowania na roślinach ozdobnych.
Najlepszą metodą walki ze szkodnikiem jest zapobieganie jego rozprzestrzenianiu. Warto unikać sadzenia bukszpanu w dużych grupach, szczególnie w miejscach trudno dostępnych do przeglądu i pielęgnacji. Coraz częściej ogrodnicy sięgają po rośliny alternatywne, takie jak ostrokrzew karbowanolistny (Ilex crenata) czy trzmielina Fortune’a, które dobrze znoszą cięcie i nie są atakowane przez ćmę.
Ćma bukszpanowa nie przestaje być zagrożeniem. Ocieplający się klimat sprzyja rozwojowi kilku pokoleń w ciągu jednego sezonu. Wczesne wykrycie i szybka reakcja pozwalają jednak ograniczyć szkody. Regularne monitorowanie roślin oraz stosowanie metod biologicznych i mechanicznych może pomóc w ochronie bukszpanu bez konieczności sięgania po środki chemiczne.
Wiesław Nowakowski
Dział Technologii Produkcji Rolniczej i Doświadczalnictwa
